محمدعلی ترقیجاه
م. ۱۳۲۲ / تهرانمحمدعلی ترقی جاه متولد ۱۳۲۲ در تهران (درگذشته به سال ۱۳۸۹) نقاش صاحب نام ایرانی ست. آنچه در آثار محمدعلی ترقی جاه رخ مینماید تعلیق است. سوژهها سنگینی و ضخامت خود را از دست میدهند و سبکبال و رها بر گستره بوم نقش میبندند. اما در این میان اسب را میتوان نشان هنری ترقیجاه دانست. اسب در فرهنگ، هنر، ادبیات و اساطیر ایران جایگاه ویژهای دارد و پیامآور صلح و دوستی است و در عرفان نماد وسیلهای برای عروج و تقرب به شمار میرود. زنان نیز همچون اسبان حضور پررنگی در آثار ترقی جاه بر عهده دارند. زنانی با پوشش بلند، که گهگاه توسط نقش بته جقه – از رایج ترین نقوش نمادین ایرانی که ردپایش در آثاری چون ترمه، زری بافی، نگارگری، تذهیب، قلمکاری، آثار سفالین و فرش دیده می شود – تزیین شده اند. از دیگر عناصر نقاشی های محمدعلی ترقی جاه نوشته هایی است کتیبه وار، که گویی اشعار ناخوانایی هستند و با رنگ های سیاه یا سفید در اغلب تابلوها خودنمایی می کنند و در مواردی با خطوط و علامت های طلسم گونه همراه می شوند. این نوشتارهای نامفهوم گاهی بر پشت اسبان سوار می شوند و گاهی بر سینه آنها جای می گیرند یا چنان که گفته شد قسمتی از چهره و گیسوان زنان را می پوشانند و یا در جایی پس زمینه آثار را مزین می سازند. کاربست خط فارسی، که هنرمند تلاشی برای خوانا بودن آن ندارد، همچون پلی میان واژه و تخیل عمل میکند و ذهن را به چالش وامیدارد.