گالری شهریور این روزها میزبان نمایشگاهی ست از نقاشی‌های قاسم حاجی‌زاده با موضوع صادق هدایت. قاسم حاجی‌زاده متولد 1326 در شهر لاهیجان و فارغ التحصیل از هنرستان هنرهای زیبای تهران در رشته نقاشی ست. حاجی‌زاده یکی از برجسته‌ترین هنرمندان تاریخ هنر مدرن ایران است که طی چهار دهه فعالیت هنری مستمر و برپایی نمایشگاه‌های گروهی و انفرادی آثار ممتاز بسیاری از خود بجا گذارده است. کارهای حاجی زاده اغلب بر پایه‌ی استفاده از عکس (عکس‌های قدیمی و معاصر)، فضاهای نوستالژیک دیروز را در ذهن مخاطب بازسازی میکند.
نمایشگاہ قاسم حاجی زادہ در گالری شهریور متشکل ازبیست نقاشی از چہرہ صادق ھدایت است که همه از روی عکس کشیده شده‌اند: سوژه‌ای بهنگام، درهشتاد سالگی انتشار «بوف کور». این نمایشگاه به علاوه شاهدی ست بر استمرار حاجی زاده در بازاندیشی تاریخ مدرن ایران. او از اوایل دهه‌ی 1350 مصرانه مجموعه‌ای از نقاشی‌های بی‌مانند آفریده است که اغلب به عکس‌هایی از آرشیو تاریخ ایران ارجاع می‌دهند. این عکس‌ها هرچند ممکن است شخصی و خانوادگی باشند، باز ارزشی تاریخی و انسان شناختی دارند که به درک تاریخ «ایران مدرن» کمک میکند1. بهنام کامرانی درباره آثار حاجی‌زاده می‌نویسد2:
[su_expand more_text=”نمایش تمام متن” less_text=”نمایش خلاصه متن” height=”150″ hide_less=”yes” text_color=”#777″ link_color=”#3f394e” link_style=”button” link_align=”right”]حاجی زاده در نقاشی‌هایش از صادق هدایت کوشیده او را در جایگاه شمایل (Icon) معاصر ارتقا دهد. حاجی زاده سالها ست رابطه‌ی میان خاطرات قومی و فردی را در عکس‌ها جستجو می کند اما کیفیت نقاشی‌هایش خصلت‌های عکاسانه را دگرگون میکند. او از عکس شروع میکند اما با راه حل‌های مختلفی از آن فاصله می‌گیرد. حاجی زاده در سال‌های مختلفی از هدایت کارکرده است. هدایت مدتی از عمر را در پاریس زندگی می‌کرد و در همین شهر نیز به زندگی خودش پایان داد، شاید این مطلب نیز دلیلی دیگر برای همدلی نقاش با نویسنده می‌گشاید، چرا که حاجی زاده اکنون در پاریس فعالیت و کار میکند. صادق هدایت های حاجی زاده ما را به جنبه‌ی گروتسک گونه و گاه تلخ نویسنده راهبر می‌شوند. چهره‌ی هدایت تقریبا در تمام نقاشی‌ها سیاه وسفید است یا لعاب رنگ دارد. بدن‌ها بیشتر تنومندند و پس زمینه گاهی ساده و گاه نقش‌دار و گاهی همراه باشکل‌های انتزاعی دیده می‌شود. چہرہ‌ی ھدایت دراین تصاویر از عکس‌های مشہورش فراتر می‌رود. نقاش گاهی با پس زمینه‌ای پراز موجودات خیالی و عامیانه بر دانش او از این مسایل اشاره میکند و گاهی او را خاکستری و با پس زمینه‌ای آبی رنگ بر بستر مرگش نشان می‌دهد. تنوع رویکردهای نقاشانه‌ی حاجی زاده در یک چهره از هدایت که دست خویش را بر نزدیک دهان نهاده زیاد است و شاید اشاره به گزیده شدن انگشت سبابه که در بوف کور آمده است. در یکی با دست سرخ شده به سویی می‌نگرد در حالی که پرنده‌ای مانند سیمرغ بر فراز سر او ست و در کلاهش انگار منظره‌ای از دماوند دیده می‌شود، درحالی که در دیگری جغدی بزرگ کنارش نشسته است. هدایت با تنوع آثارش فضایی تازه به فرهنگ مدرن ایران داد و مرگش شخصیتی چند وجہی، مرموز و با سرنوشتی غم بار به او می‌دهد. تکرار چہره ھدایت در یک اثر که اشاره‌ای مستقیم به «بوف کور» دارد و متن اول داستان نیز که در آن نوشته شده حالت تودرتو و مرموز داستان را منعکس میکند. سایه‌ی هدایت با تکرار شدن چهره، اشاره به سایه‌ی راوی و تعدد و تکرار و مرموز بودن او ست. حاجی زاده بی‌آنکه بخواهد داستان را تصویرسازی کند اتمسفر داستان را در زبان نقاشی و با تمهیدات تصویری خویش اجرا نموده. بافت اثر، نقوش، رنگ و بی‌رنگی و زن اثیری یا لکاته، هم جنبه‌هایی بیانگر (اکسپرسیو ) به اثر داده و هم حالتی سورئالیستی و این بازتابی ست تصویری از داستانی که خود پر از تصویر است. رفتارهای متنوع حاجی زاده با عکس‌های هدایت یک فضای تصویری و دلالت‌گر می‌سازد. فضایی که بازگویی زندگی تلخ یک نویسنده است و همه‌ی ما در بازگو کردن تلخی آن را تغییر داده و ابعاد تازه به آن می‌بخشیم. حاجی‌زاده با نقاشی‌هایش از هدایت این ظرفیت را گسترش داده و با خام دستانه کردن نقاشی‌ها فاصله‌گذاری یا فاصله‌گیری نسبت به عکس‌های هدایت داشته و هم با این اختلال بیانگری، تاکید بر نقاشی و هدایت را بیشتر کرده است. تنهایی و انزوای روشنفکرانه‌ی نویسنده با نقاشی‌های حاجی زاده هم مرموزتر می‌شود و هم ما را به او نزدیک‌تر میکند و از طریق زبان تصویری به این می‌اندیشیم که هدایت که بود و روایت حاجی زاده چه رازهایی را به روایت او افزون میکند؟ بهنام کامرانی[/su_expand]
نمایش آثار قاسم حاجی‌زاده از روز جمعه، بیست‌ودوم بهمن ماه در گالری شهریور گشایش یافته و تا تاریخ بیستم اسفند ادامه خواهد داشت. برخی از آثار به نمایش در آمده (برای دیدن بهتر تصاویر بر روی انها کلیک نمایید):
_________________________
1- هلاک نقاشی به قصد احیای آن | حامد یوسفی | کاتالوگ نمایشگاه
2- نقاشی‌هایی برای سایه‌ی یک نویسنده | بهنام کامرانی | کاتالوگ نمایشگاه
